Σε μια βόλτα μου στο κέντρο της Αθήνας, πήγα να χαζέψω βιβλία. Καθώς περπατώ στους διαδρόμους πέφτω σε μια περίεργη κατηγορία βιβλίων. Την κατηγορία “Tik Tok”. Από πότε οι κατηγορίες στα ράφια, από είδη έγιναν social media;

Πως θα φαινόταν εάν μπαίναμε σε ένα κατάστημα με ρούχα, να υπήρχαν τα μπουφάν, τα t-shirt και τα instagram clothes. Ή σε μια ενημερωτική ιστοσελίδα, κάτω από την οικονομία και την επικαιρότητα να ήταν τα νέα που είναι trend στο twitter. Ακούγεται αρκετά περίεργο.

Το tik tok σαν πλατφόρμα, έχει το καλό ότι μπορεί οργανικά, μέσω από το δίκτυο των χρηστών, να γίνουν γνωστά βιβλία που μπορεί ο συγγραφέας και ο εκδοτικός οίκος να μην είχα τα χρήματα για το marketing, αλλά να είναι διαμάντια. Το ίδιο ισχύει και για τους συγγραφείς που αποφασίζουν να αυτοεκδόσουν το βιβλίο τους και προσπαθούν να το προωθήσουν μόνοι τους, χωρίς να έχουν πρόσβαση σε “κλασσικά μέσα”. Επομένως, είναι ένα κανάλι επικοινωνίας που από κάτω προς τα πάνω μπορεί να επηρεάσει βιβλιοπωλεία στο ποια βιβλία θα δείξουν μπροστά και ποια όχι.

Παρόλα αυτά, σαν κοινωνικό δίκτυο που βασίζεται στις διαφημίσεις άμμεσα ή μέσω της πλατφόρμας χρήστες μπορούν να πληρωθούν για να δείξουν ένα προϊόν στον λογαριασμό τους. Άρα, μπορεί κάποιος εκδοτικός οίκος να πληρώσει για διαφήμιση άμμεσα ή έμμεσα με σκοπό να επηρεάσει το κοινό,ώστε να φαίνεται πως η πρόταση ήρθε από τα κάτω προς τα πάνω. Επιπροσθέτως, δεν υπάρχουν αναφορές από το tik tok ή τρόπος ώστε κάποι@ να πάρει δεδομένα για τα πιο πολυεμφανιζόμενα βιβλία της πλατφόρμας.

Το μάρκετινγκ του βιβλίο εκτός του tik tok

Τα αρνητικά που ανέφερα από το tik tok, δεν σημαίνει ότι δεν συμβαίνει και με τα παραδοσιακά μέσα προώθησης βιβλίου. Advertorial σε εφημερίδες και ιστοσελίδες, stand σε βιβλιοπωλεία και αφίσες είναι μόνο λίγοι από τους πάρα πολλούς τρόπους που μπορείς να προωθήσεις ένα βιβλίο. Από την στιγμή που το βιβλίο είναι και αυτό ένα προϊόν, έχει και είχε όλους τους κινδύνους τις εμπορευματοποίησης.

Στην εποχή μας πάρα πολλοι και πολλές συγγραφείς χρησιμοποιούν τα social media για να προωθήσουν την δουλειά τους, ενώ πολλές φορές μπορεί να θεωρηθεί ότι η “φιλοσοφία” των γνωστών κοινωνικών δικτύων είναι αντίθετη με ότι “πρεσβεύει” το βιβλίο. Είναι ένας χορός που πρέπει να χορέψουν οι περισσότεροι/ες για να έρθουν σε επαφή με το αναγνωστικό κοινό, ίσως είναι ένα αναγκαίο κακό.

Ας μην φοβηθούμε το tik tok και οποιαδήποτε πλατφόρμα έρθει στο μέλλον. Οι τρόποι εμπορευματοποίησης αλλάζουν εργαλεία, μέσα από τα οποία μπορούμε να βρούμε κάποια θετικά να εκμεταλλετούμε. Μέσω του tik tok, βλέπουμε πως πέρα του ότι ξεκινάνε προτάσεις βιβλίων από τα κάτω προς τα πάνω, έρχονται σε μεγαλύτερη επαφή με το βιβλίο άτομα στην εφηβεία τα οποία σε έναν κόσμο γεμάτο οθόνες επιλέγουν να πιάσουν σελίδες χαρτί να διαβάσουν. Ας προσπαθήσουμε να γίνει το βιβλίο ο λόγος που δεν θα πιάνουμε οθόνες και θα ηρεμούμε από το χάος των ειδοποιήσεων, αντί να αποχωρήσει το βιβλίο από κανάλια επικοινωνίας με το κοινό.