Τελείωσα πριν καιρό το Βιβλίο του Βασίλη Κωστάκη, με τίτλο Αλλάζοντας τον κόσμο με μια μπάλα. Αν και "μπασκετικός", αναγνωρίζω πως το ποδόσφαιρο έχει καταφέρει να είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό άθλημα. Είναι το άθλημα με τη μεγαλύτερη λαϊκή βάση, το χέρι του θεού, και τη "Corinthians Democracy".
Όταν ήμασταν μικροί, παίζαμε στις αλάνες με μια μπάλα, μετρούσαμε σκορ, παίζαμε κορόιδο. Τώρα, όμως, βλέπουμε ποδοσφαιριστές στα γήπεδα να αμείβονται με εκατομμύρια και να πανηγυρίζουν μόνοι τους στις γωνίες. Και πίσω από όλα αυτά, οι αφανείς ήρωες από τους φυσικοθεραπευτές και τους γυμναστές έως τους εργαζομένους που φροντίζουν για το χορτάρι του γηπέδου. Και τι κάνουν τη δημοσιότητα η μεγαλύτερη μερίδα ποδοσφαιριστών; Διαφημίζουν αναψυκτικά και πατατάκια.
Ο συγγραφέας, με όχημα το ποδόσφαιρο, μας προσκαλεί να ονειρευτούμε πώς θα μπορούσε να είναι ένας διαφορετικός κόσμος. Ένας κόσμος όπου οι ποδοσφαιριστές υψώνουν τη φωνή τους για περισσότερη δημοκρατία, για να σταματήσουν οι πόλεμοι και οι γενοκτονίες, και όπου το ποδόσφαιρο γίνεται αφορμή για κοινωνική αλλαγή και συλλογική δράση.
Δε μένει μόνο στην ατομικότητα των πρωταγωνιστών, αλλά στρέφει τον καθρέφτη και προς εμάς: Τι θα γινόταν αν δε μαθαίναμε το ποδόσφαιρο ως ένα ανταγωνιστικό παιχνίδι, αλλά ως μια εμπειρία συνεργασίας; Η αλήθεια είναι πως τα παιδιά, όταν παίζουν ελεύθερα, δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη διασκέδαση και στη φιλία παρά στη νίκη. Το αληθινό παιχνίδι, αυτό που ξεκινά και καθοδηγείται από τα ίδια τα παιδιά, απαιτεί συνεργασία και συχνά ο ανταγωνισμός το καταστρέφει, αφαιρώντας τη χαρά της συμμετοχής.
Σε ένα πράσινο «68x105», περικυκλωμένο από τέσσερις γραμμές, εξελίσσεται μια μάχη για μια μπάλα και για τους χώρους. Έντεκα άνθρωποι προσπαθούν να «χτίσουν» το παιχνίδι με πάσες, να προωθήσουν την μπάλα μπροστά. Κάποιοι κάνουν σωστά τις πάσες, άλλοι τρέχουν στο «πουθενά» για να ανοίξουν χώρους – σαν τα πιόνια στο σκάκι που θυσιάζονται για το καλό της παρτίδας. Όταν μπει το γκολ, όλα τα φώτα πέφτουν στον σκόρερ, αλλά ελάχιστοι θα θυμηθούν τους υπόλοιπους δέκα και όσα έκαναν για να υπάρξει αυτό το γκολ. Αυτό το σκηνικό είναι ένας καθρέφτης της κοινωνίας μας.
Τέλος, δε μένει μόνο στα κοινωνικά ζητήματα και τον ρόλο του ποδοσφαίρου. Αλλά και στα κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας όπως η κλιματική κρίση που το "marketing" μας δημιουργεί την ανάγκη να αγοράσουμε καινούργια φανέλα κάθε χρόνο ή κινητά.
Ένα ευχάριστο βιβλίο, που διαβάζεται γρήγορα και είναι ιδανικό για τις ξένοιαστες μέρες του καλοκαιριού. Το «Αλλάζοντας τον κόσμο με μια μπάλα» του Βασίλη Κωστάκη αποτελεί εξαιρετική επιλογή για δώρο σε ποδοσφαιρόφιλους φίλους και φίλες, αλλά και σε όσους ο μόνος σημαντικός Σωκράτης που γνωρίζουν είναι ο αρχαίος Έλληνας – για να τους δώσετε την ευκαιρία να ανακαλύψουν πως το ποδόσφαιρο είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια μπάλα
Γιάννης Αποστόλου
