Στις 4 Ιανουαρίου 1960, στην κωμόπολη Βιλμπλεβέν, ένα αυτοκίνητο καρφώθηκε με ιλιγγιώδη ταχύτητα σ ’έναν πλάτανο. Στην θέση του συνοδηγού καθόταν ο νομπελίστας συγγραφέας Αλμπέρ Καμύ, που ανασύρθηκε νεκρός. Μέσα στην τσάντα του βρέθηκε ένα χειρόγραφο 144 σελίδων. ‘Ήταν το ημιτελές βιβλίο του “Ο Πρώτος Άνθρωπος”.

Το βιβλίο χαρακτηρίζεται ως μυθιστορηματική αυτοβιογραφία. Σίγουρα δεν έχει την γραφή και την ιστορία του “Ξένου”, ούτε σου θέτει τους προβληματισμούς του “Ο επαναστατημένος άνθρωπος”. Παρόλα αυτά, είναι ένα ταξίδι στον χρόνο, μια γνωριμία με την ζωή του συγγραφέα και για κάποιους/ες από τους αναγνώστες ένας “Καθρέφτης”.

Το βιβλίο μας ταξιδεύει στην Αλγερία, όπου ο συγγραφέας πίσω από την μάσκα του Ζακ Κορμερί μας δείχνει την ζωή του. Η αφήγηση του ξεκινάει από το σημείο μηδέν, από την στιγμή της γέννησης του. Ξετυλίγει το κουβάρι της ζωής του και μας ξεναγεί στην Αλγερία, στα παιδικά του χρόνια, όπου ζει δύσκολα και φτωχικά, δίχως τον πατέρα του, τον οποίο έχασε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Καθώς το έργο αυτό είναι ημιτελές, καταλαβαίνει ο αναγνώστης πως δεν είναι το ίδιο “λαμπρό” λογοτεχνικό λόγο, όπως τα υπόλοιπα που έχει γράψει. Δεν είναι επίσης ένα έργο, όπου θα σε γεμίσει με προβληματισμούς ή θα σου λύσει προβλήματα ζωής. Είναι ένα έργο που σε ταξιδεύει στον χρόνο, την ζωή του συγγραφέα και για μερικούς/ες θα είναι ένας καθρέφτης.

“Κατόπιν ανακάλυψα ότι δεν ήμουν αρκετά μεγαλόκαρδος για ν ’αγαπώ αληθινά, και νόμισα πως θα πέθαινα από καταφρόνια για το εαυτό μου. Μετέπειτα αναγνώρισα ότι ούτε και οι άλλοι αγαπούσαν αληθινά και πως έπρεπε απλώς ν’ αποδεχτώ ότι είμαι σχεδόν όπως όλοι οι άνθρωποι.”

Ταξίδι στον χρόνο

Όταν πήρα στα χέρια μου το βιβλίο, νόμιζα πως θα κάνω ένα ταξίδι σε άγνωστο κόσμο και κοινωνίες, στην άλλη άκρη της μεσογείου που δεν είχα καμία επαφή. Με μεγάλη μου έκπληξη, διάβασα για δυσκολίες, φτωχικά χρόνια, τρόπους ζωής και σκέψεις που μου θύμιζαν απόλυτα ιστορίες των παππούδων μου για την δικιά τους παιδική ηλικία. Μέσα από την πένα του Καμύ, μπορεί κάποιος να δει τις σκέψεις και τα συναισθήματα αυτών των ανθρώπων.

Ένας κόσμος που δύσκολα κάποιος νέος μπορεί να αντιληφθεί και να νιώσει. Είναι όμως ένας κόσμος που αξίζει να γνωρίσουμε, ώστε να κατανοήσουμε αυτούς τους ανθρώπους που πέρασαν δύσκολες ζωές.

Είναι όμως και ένα βιβλίο διαχρονικό, για να μην ξεχνάμε και να βοηθάμε όσους η ζωή τους έριξε στην φτώχεια και σε ένα σύστημα που δεν τους αφήνει να ξεφύγουν από αυτή.

“Να γλυτώσει τούτη τη φτωχή οικογένεια από τη μοίρα των φτωχών, που είναι να εξαφανίζονται από την Ιστορία χωρίς ν’ αφήνουν ίχνη. Οι Βουβοί.
Ήταν και είναι πιο σπουδαίοι από εμένα.”

Καθρέφτης για ποιους;

“Είχε ήδη αρχίσει να διαγράφεται η πολύμορφη φύση του, που θα τον διευκόλυνε σε τόσα πράγματα και θα τον έκανε ικανό να μιλάει τη γλώσσα του καθενός, να προσαρμόζεται σε κάθε περιβάλλον, να παίζει κάθε ρόλο.”

Ο Καμύ ήταν μια ψυχή που δεν μπορούσες να του αποδώσεις εύκολα ταμπέλες, και αυτό του έκανε δύσκολη την ζωή. Δεν μπορούσε να διανοηθεί, πως θεωρείται ξένος στην πατρίδα όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε (ίσως γι’ αυτό μπορεί κάποιος να δικαιολογήσει ακραίες απόψεις που έχει εκφράσει σχετικά με την Αλγερία και την Γαλλία). Επιπλέον, η κοινωνική του και οικονομική του τάξη που είχε πλέον σαν συγγραφέας ήταν εντελώς διαφορετική από αυτή που μεγάλωσε.

Αυτός ο άνθρωπος που η πολύμορφη φύση του δεν τον άφηνε να ανήκει πουθενά, θα γυρίσει πίσω στα μέρη που μεγάλωσε και θα μιλήσει για κείνους που αγαπούσε.

Αυτό το βιβλίο, είναι ένας καθρέφτης για όσους/ες είναι “μακριά” από την ζωή που μεγάλωσαν, αλλά δεν μπορούν να αισθανθούν ακόμη ότι ανήκουν κάπου. Γι’ αυτούς που πάντα θα γυρνούν στις ρίζες τους, γιατί είναι οι άνθρωποι που αγαπάνε.

“Ο πρώτος άνθρωπος” δύσκολα θα γίνει το αγαπημένο σας βιβλίο. Μπορεί όμως να κατακτήσει μια μοναδική και ιδιαίτερη θέση στην βιβλιοθήκη σας, σαν ένα βιβλίο που βλέπετε μέσα τον εαυτό σας. Φυσικά, όχι ταυτιζόμενοι με τα γεγονότα που βίωσε ο “ Ζακ”, αλλά με τα συναισθήματα και τις σκέψεις του. Ίσως γίνει η βιογραφία της ψυχής σας!